การพัฒนาวัดเพื่อการสร้างชุมชนที่เป็นมิตรกับผู้สูงวัย

Main Article Content

พระเทพวัชรสิทธิเมธี
พระมหาพิจิตร ธมฺมวิจิตฺโต
ภัชชาวีร์ รัตนใหม่

บทคัดย่อ

บทความนี้มุ่งนำเสนอปัญหาการเข้าสู่สังคมผู้สูงวัยของประเทศไทยและนำเสนอทางออกเพื่อการแก้ไขปัญหาทั้งในระยะสั้นและระยะยาวคือการสร้างชุมชนที่เป็นมิตรกับผู้สูงวัย โดยการนำเสนอตัวแบบเพื่อสร้างวัดส่งเสริมสุขภาพเพื่อการดูแลผู้สูงวัยอย่างมีคุณภาพ ปัญหาสำคัญของผู้สูงวัยในขณะนี้คือการมีระบบรองรับสังคมผู้สุงวัยไม่เพียงพอ และการขาดความพร้อมในการเข้าสู่ช่วงวัยเกษียณได้อย่างมีคุณภาพ วัดนับเป็นสถานบันที่มีในทุกพื้นชุมชนของประเทศ หากสามารถพัฒนาให้เป็นพื้นที่ดูแลแก้ปัญหาผู้สูงวัย จะช่วยสนับสนุนการสร้างชุมชนที่เป็นมิตรต่อผู้สูงวัย ซึ่งแนวทางการสร้างวัดส่งเสริมสุขภาพเพื่อการดูแลผู้สูงวัยอย่างมีคุณภาพ ประกอบด้วย 3 แนวทาง ได้แก่ 1) การพัฒนาวัดส่งเสริมสุขภาพเพื่อการดูแลผู้สูงวัยได้อย่างมีคุณภาพ 2) การมีส่วนร่วมเพื่อส่งเสริมพัฒนาวัดที่เป็นมิตรกับผู้สูงวัยของชุมชน และ 3) การสนับสนุนขององค์กรภาครัฐ

Article Details

How to Cite
พระเทพวัชรสิทธิเมธี, ธมฺมวิจิตฺโต พ., & รัตนใหม่ ภ. (2025). การพัฒนาวัดเพื่อการสร้างชุมชนที่เป็นมิตรกับผู้สูงวัย. วารสารการจัดการองค์กร และพัฒนาสังคม, 5(1), 219–232. สืบค้น จาก https://so17.tci-thaijo.org/index.php/JOMSD/article/view/925
บท
บทความวิชาการ

References

กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. (2564). แนวทางการขับเคลื่อนนโยบายงานกลุ่มผู้สูงวัย ประเด็นเมืองที่เป็นมิตรกับผู้สูงวัย ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2564. กรุงเทพฯ: สำนักอนามัยผู้สูงวัย กรมอนามัย.

กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. (2566). รายงานผลการดำเนินงานชุมชนที่เป็นมิตรกับผู้สูงวัยและผู้พิการ ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2566. กรุงเทพฯ: กรมอนามัย

กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. (2568). คู่มือแนวทางการดำเนินงานวัดส่งเสริมสุขภาพประจำปี 2568. กรุงเทพฯ: กลุ่มส่งเสริมสุขภาพผู้นำทางศาสนาและศาสนสถาน สำนักอนามัยผู้สูงวัย.

จินตวีร์ เกษมศุข. (2561). แนวคิดการมีส่วนร่วมของประชาชน เพื่อการพัฒนาชุมชนที่ยั่งยืน. วารสารวิชาการมนุษย์ศาสตร์และสังคมศาสตร์, 26(50), 169-186.

จิรายุ สุวรรณะ, สุริยา เดชเกิด, เตือนใจ ขุนทอง, ธงชัย ใจสบาย, พระอัษฏาวุธ ถ้วยครบ, ไพรัตน์ ฉิมหาด และเดโช แขน้ำแก้ว. (2566). สังคมผู้สูงอายุกับวิถีพุทธ: การเดินทางแห่งปัญญาและความเมตตา. Journal of Spatial Development and Policy, 1(3), 65-74.

ณัฐวดี ชัยเทพ และชิดตะวัน ชนะกุล. (2567). ผลกระทบสังคมผู้สูงอายุในประเทศไทยต่อการใช้จ่ายรัฐบาลด้านสาธารณสุข. วารสารสังคมศาสตร์ปัญญาพัฒน์, 6(3), 159-174.

ณิชาภัทร ไพศาล และภัทรพร วีระนาคินทร์. (2567). แนวทางการดูแลตนเองของผู้สูงอายุติดสังคมในเขตพื้นที่บ้านศิลา ตำบลศิลา อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น. Journal of Spatial Development and Policy, 2(4), 11-22.

ประทีป จีนงี่, ลัดดาวัลย์ เกษมเนตร, ชูศรี วงศ์รัตนะ, ประณต เค้าฉิม, ยุทธนา ไชยจูกุล, ทัศนา ทองภักดี และพวงรัตน์ เกษรแพทย์. (2562). การพัฒนานวัตกรรมการดูแลสุขภาพตนเองของผู้สูงอายุ ในศตวรรษที่ 21. บรรณศาสตร์ มศว, 12(2), 15–29.

พงศ์ศุลี จีระวัฒนรักษ์. (2566). เมืองดีต่อใจ สร้างได้ วัยเกษีญณสำราญ. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.).

พระสมุห์สุรินทร์ รตนโชโต และพระศักดิ์จรินทร์ ฐิตสํวโร. (2566). บทบาทวัดกับการพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงวัยในสังคมไทยตามแนวพระพุทธศาสนา. วารสารพุทธนวัตกรรมและการจัดการ, 6(5), 171-184.

โพสต์ทูเดย์. (2567). ยก ‘วัดพระบาทน้ำพุ’ สถานชีวาภิบาลต้นแบบ รับสังคมสูงอายุ. สืบค้นจาก https://www.posttoday.com/smart-life/708026.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

มาลัย โพธิพันธ์, พูลศิริ ประคองภักดิ์ และวิชุดา มิ่งสกุล. (2567). ความพร้อมขององค์กรส่วนท้องถิ่นในการให้บริการขนส่งผู้สูงอายุสู่สถานบริการสุขภาพ. วารสารสังคมศาสตร์ปัญญาพัฒน์, 6(4), 547-558.

วรุฬลักษณ์ เลียงมา. (2567). การพัฒนาวัดส่งเสริมสุขภาพต้นแบบในพื้นที่จังหวัดนนทบุรี. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร, 12(6), 2523–2534.

วิภาวี กฤษณะภูติ, ภัทรพร วีระนาคินทร์, ดารารัตน์ คำภูแสน, อนันต์ คำอ่อน และเบญจวรรณ นัยนิตย์. (2567). สถานการณ์ผู้สูงอายุในจังหวัดขอนแก่นในมิติประชากรศาสตร์และมิติสุขภาพ. วารสารสังคมศาสตร์ปัญญาพัฒน์, 6(1), 27-40.

สัณหณัฐ เศรษฐศักดาศิริ และชนกนันท์ น้อยทิพย์. (2563). สังคมผู้สูงวัย: ความท้าทายที่ประเทศไทยกำลังเผชิญ. การเงินการคลัง, 29(93), 18-27.

สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ. (2566). ข้อมูลระบบทะเบียนวัด. กรุงเทพฯ: กลุ่มเทคโนโลยีสารสนเทศ สำนักพระพุทธศาสนาแห่งชาติ.

อุบลวรรณา ภวกานันท์ และศรัณย์ กอสนาน. (2567). รูปแบบการมีส่วนร่วมในการสนับสนุนการปรับตัวทางสังคมของผู้สูงอายุโดยองค์กรเครือข่าย, วารสารสังคมศาสตร์ปัญญาพัฒน์, 6(2), 87-100.

Porter, M. E. (2008). On competition. Brighton, Massachusetts: Harvard Business Press.

World Health Organization. (2023). United Nations Launch First Report on The Decade of Healthy Ageing, 2021 - 2030 (WHO). Retrieved from https://www.who.int/initiatives/decade-of-healthy-ageing.