การอุทธรณ์คำสั่งทางปกครองภายในฝ่ายปกครอง : ศึกษาเปรียบเทียบ หลักการ ผู้มีอำนาจพิจารณาและระยะเวลาการอุทธรณ์ระหว่างกฎหมายไทยกับกฎหมายต่างประเทศ

บทคัดย่อ

           บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาเปรียบเทียบแนวคิด วิธีการ และผลทางกฎหมายของการอุทธรณ์คำสั่งทางปกครองภายในฝ่ายปกครองของประเทศไทยเพื่อเสนอแนะรูปแบบการอุทธรณ์คำสั่งทางปกครองภายในฝ่ายปกครองที่เหมาะสมกับประเทศไทย

           ผลการศึกษาพบว่า ประเด็นแรก ปัญหาเกี่ยวกับการใช้ระบบอุทธรณ์แบบบังคับตามกฎหมายของประเทศไทยซึ่งการอุทธรณ์เป็นขั้นตอนที่จำเป็นต้องกระทำเพื่อให้คู่กรณีมีสิทธิในการฟ้องคดีต่อศาลปกครองทำให้เกิดปัญหาในเรื่องของการคุ้มครองเยียวยาผู้ที่ได้รับความเดือดร้อนจากคำสั่งทางปกครองที่ไม่ได้ยื่นอุทธรณ์ภายในกำหนดเวลาไม่ว่าด้วยเหตุผลใด ประเด็นที่สอง ปัญหาความเป็นกลางของผู้มีอำนาจพิจารณาอุทธรณ์คำสั่งทางปกครองซึ่งกฎหมายไทยกำหนดให้หมายถึงผู้ที่ออกคำสั่งนั้นเองและการทุเลาการบังคับคำสั่งทางปกครองที่กฎหมายไทยไม่ได้กำหนดให้เป็นไปโดยอัตโนมัติเมื่อมีการอุทธรณ์เกิดขึ้น ซึ่งล้วนส่งผลกระทบต่อคู่กรณีที่ประสงค์จะอุทธรณ์คำสั่งทางปกครองนั้น ประเด็นที่สาม ปัญหาระยะเวลาอุทธรณ์คำสั่งทางปกครองที่กฎหมายไทยกำหนดไว้เพียง 15 วันซึ่งอาจสั้นเกินกว่าที่คู่กรณีจะเตรียมตัวอุทธรณ์ได้ทัน

            จากการศึกษาปัญหาข้างต้นทำให้ผู้เขียนได้พิจารณากฎหมายอันเกี่ยวข้องกับการอุทธรณ์ภายในฝ่ายปกครองของประเทศเยอรมนี ประเทศฝรั่งเศส ประเทศอิตาลี ประเทศญี่ปุ่นและประเทศสเปน เพื่อนำมาศึกษาเปรียบเทียบและปรับปรุงแก้ไขขั้นตอนที่ยังปัญหาของประเทศไทย โดยเสนอให้จะมีการเปลี่ยนระบบอุทธรณ์เป็นแบบเผื่อเลือก กำหนดให้เจ้าหน้าที่ระดับผู้บังคับบัญชาเป็นผู้มีอำนาจพิจารณาอุทธรณ์คำสั่งทางปกครอง กำหนดให้มีการทุเลาคำสั่งทางปกครองได้โดยเสนอพยานหลักฐานประกอบ และเพิ่มเติมระยะเวลาการอุทธรณ์ภายในฝ่ายปกครอง เป็น 30 วัน