แนวคิดในการพัฒนานวัตกรรมการอ่านแห่งสังคมการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้เป็นการศึกษาแนวคิดการพัฒนานวัตกรรมส่งเสริมความสามารถในการอ่านที่มีความเหมาะสมและสอดคล้องกับสังคมแห่งการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ซึ่งมีความเปลี่ยนแปลงทางด้านเทคโนโลยีอย่างรวดเร็ว กอปรกับสถานการณ์โรคติดเชื้อไวรัสโคโรน่า 2019 ทำให้รูปแบบการเรียนรู้เปลี่ยนโฉมไปอย่างคาดไม่ถึง กระบวนการจัดการเรียนรู้ในรูปแบบเดิมกลับกลายเป็นปัญหาและอุปสรรคต่อการพัฒนาผู้เรียน การปรับตัวให้ทันต่อการเปลี่ยนแปลงกับสถานการณ์ดังกล่าวจึงนับว่าเป็นวิธีการรับมืออันถูกต้องและเหมาะสมมากที่สุด ดังนั้นบทความนี้จึงได้รวบรวมแนวคิดเกี่ยวกับการพัฒนานวัตกรรมซึ่งเป็นที่ยอมรับในวงกว้าง ได้แก่ แนวคิดการวิจัยและพัฒนา, แนวคิดแบบจำลอง ADDIE และแนวคิดเชิงออกแบบมาขยายความวิธีการดำเนินการที่ชัดเจนยิ่งขึ้น ตลอดจนได้รวบรวมแนวคิดด้านการพัฒนานวัตกรรมการเรียนรู้ที่สอดคล้องกับการเปลี่ยนผ่านของโลกเทคโนโลยีสู่โลกของการศึกษาที่มีประสิทธิผลดี อันประกอบด้วยการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ผ่านระบบสังคมเครือข่าย, การนำเกมดิจิทัล และแอพพลิเคชัน (Applications) มาประยุกต์ใช้ในกิจกรรมการเรียนรู้ นอกจากนี้ยังได้รวบรวมแนวคิดและกลวิธีการสอนอ่านที่มีประสิทธิภาพ อันประกอบด้วย แนวคิดเกี่ยวกับการพัฒนาทางปัญญา ซึ่งได้แก่ แนวคิดเมตาคอกนิชัน, แนวคิดการอ่านจากต้นแบบ, แนวคิดการอ่านแบบปฏิสัมพันธ์, แนวคิดการอ่านเชิงรุก, กลวิธีความสัมพันธ์ของคำถามคำตอบ และกลวิธีผังสัมพันธ์ของความหมาย แนวคิดเกี่ยวกับการปฏิสัมพันธ์ทางสังคม ซึ่งได้แก่ แนวคิดเสริมต่อการเรียนรู้, การอ่านแบบเน้นประสบการณ์, ชุมชนการเรียนรู้ และกลวิธีการแลกเปลี่ยนบทบาท และแนวคิดเกี่ยวกับการวิเคราะห์ข้อความ ซึ่งได้แก่ ทฤษฎีโครงสร้าง, ทฤษฎีรื้อสร้าง และทฤษฎีวัจนปฏิบัติศาสตร์ ฉะนั้นจึงอาจกล่าวได้ว่า แนวคิดการพัฒนานวัตกรรมการอ่านแห่งสังคมการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 จำเป็นต้องใช้ทั้งแนวคิดในการพัฒนานวัตกรรมอย่างเป็นระบบ ร่วมกับการผสานแนวคิดด้านเทคโนโลยีเข้ากับแนวคิดและกลวิธีการสอนอ่าน จึงจะสามารถออกแบบสูตรผสมของการสร้างสรรค์นวัตกรรมการอ่านได้อย่างลงตัวซึ่งจะช่วยยกระดับขีดความสามารถในการอ่านให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้นได้ต่อไป
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
วารสารคณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ์ เป็นสื่อกลางในการเผยแพร่ผลงานวิจัย งานวิชาการความคิดเห็นใด ๆ ที่ปรากฏในบทความเป็นเพียงความคิดเห็นส่วนบุคคลของผู้เขียนเท่านั้นคณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ์ และกองบรรณาธิการไม่จำเป็นต้องมีความคิดเห็นที่สอดคล้องกับความคิดเห็นที่ปรากฎในบทความแต่อย่างใด และไม่ถือว่าเป็นความรับผิดชอบของคณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ์ และกองบรรณาธิการ
References
กิตติพงษ์ วงศ์ทิพย์. (2559). การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนตามทฤษฎีวัจนปฏิบัติศาสตร์เพื่อเสริมสร้างความสามารถในการอ่านตีความของนักศึกษาระดับปริญญาบัณฑิต. (ปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาหลักสูตรและการสอน มหาวิทยาลัยศิลปากร) นครปฐม: มหาวิทยาลัยศิลปากร.
เกศริน ทองงาม และวัชรา เล่าเรียนดี. (2557). การพัฒนารูปแบบการสอนอ่านภาษาอังกฤษตามแนวการอ่านแบบปฏิสัมพันธ์เพื่อส่งเสริมความสามารถในการอ่านอย่างมีวิจารณญาณ สำหรัรบนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5. วารสารศิลปากรศึกษาศาสตร์วิจัย, 6(2): เพิ่มเลขหน้าที่ปรากฏบทความวารสาร.
เกรียงศักดิ์ เจริญวงศ์ศักดิ์. 2563. สร้างนวัตกรรมการศึกษาด้วยการสร้างนวัตกรรมผลกระทบสู่ความยั่งยืน. วารสารวิชาการผลประโยชน์แห่งชาติ, 1(1)
เจมส์ เบลลันกา และรอน แบรนต์. (2556). ทักษะแห่งอนาคตใหม่: การศึกษาเพื่อศตวรรษที่ 21. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: โอเพ่นเวิลด์ส.
ฉลอง รัตนพงษ์. (2557). การพัฒนารูปแบบการสอนการอ่านเพื่อความเข้าใจโดยใช้ยุทธวิธีการสอนแบบแลกเปลี่ยนบทบาทและแผนภูมิความหมายเพื่อส่งเสริมความสามารถในการอ่านเพื่อความเข้าใจของนักศึกษาระดับปริญญาตรี. (ปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาหลักสูตรและการสอน มหาวิทยาลัยศิลปากร). นครปฐม: มหาวิทยาลัยศิลปากร.
เดชกุล มัทวานุกูล. (2561). การวิจัยและพัฒนา. สืบค้น (ระบุวันที่เดือนปี), จาก http://www.curriculuminstruction.com /index.php/journal.
ทัศนีย์ เศรษฐพงษ์, วิภาวรรณ วงษ์สุวรรณ์ คงเผ่า และอัมพร ม้าคนอง. (2562). การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนตามแนวคิดการอ่านจากต้นแบบและกลวิธีผังสัมพันธ์ของความหมายเพื่อส่งเสริมความสามารถในการอ่านเชิงวิเคราะห์. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 21(2)
นันทนา ลีลาชัย, ประยูร บุญใช้ และอุษา ปราบหงษ์. (2557). การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนการอ่านอย่างมีวิจารณญาณโดยผสมผสานแนวคิดอภิปัญญา การเรียนรู้แบบเน้นประสบการณ์ และชุมชนการเรียนรู้แบบร่วมงานในชั้นเรียนสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 37(3)
ประสรรค์ ตันติเสนาะ และบุษบา บัวสมบูรณ์. (2561). การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนการอ่านตามทฤษฎีโครงสร้าง เพื่อเสริมสร้างความสามารถด้านการอ่านอย่างมีวิจารณญาณของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5. Veridian E-Journal ฉบับภาษาไทย สาขามนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์ และศิลปะ, 11(3)
ไปรมา อิศรเสนา ณ อยุธยา และชูจิต ตรีรัตนพันธ์. (2560). การคิดเชิงออกแบบ: เรียนรู้ด้วยการลงมือทำ. กรุงเทพฯ: ศูนย์สร้างสรรค์การออกแบบ.
บันลือ พฤกษะวัน. (2556). แนวพัฒนาการอ่านเร็ว คิดเป็น. (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
บุญตา ศรีวรวิบูลย์, สุรางค์ เมรานนท์, ชาตรี เกิดธรรม และอุษา คงทอง. (2556). การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนอ่านเพื่อความเข้าใจผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ตกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3. วารสารบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์, 7(3)
พรพิมล วิไลศิริลักษณ์. (2561). การพัฒนาทักษะการอ่านจับใจความสำคัญภาษาไทยของผู้เรียนตามแนวคิดรูปแบบ RCC 4.0 ชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ (PLC) (รายงานการวิจัย). กรุงเทพฯ: วิทยาลัยเทคโนโลยีพณิชยการราชดำเนิน.
พลวัฒน์ ธนะจันทร์. (2555). การพัฒนารูปแบบการออกแบบการเล่าเรื่องแบบดิจิทัลโดยใช้ผังมโนทัศน์บนบล็อกเพื่อเสริมสร้างความคิดสร้างสรรค์ของนักศึกษาปริญญาตรี. (ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พัชราวลัย อินทร์สุข และฤดีรัตน์ ชุษณะโชติ. (2562). การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนอ่านภาษาอังกฤษโดยบูรณาการแนวคิดการอ่านแบบชี้แนะกับกลวิธีความสัมพันธ์ของคำถามและคำตอบเพื่อเสริมสร้างความสามารถในการอ่านเชิงวิเคราะห์ของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย. วารสารครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 47(2): 211-231.
พินิจ มีคำทอง. (2561). กูเกิ้นแอปพลิเคชั่น: นวัตกรรมทางการศึกษาสำหรับครูยุคศตวรรษที่ 21. วารสารวิชาการและวิจัย มหาวิทยาลัยภาคตะวันออกเฉียงเหนือ, 8(3)
ภัทราภรณ์ ช้อยหิรัญ. (2563). การพัฒนารูปแบบการเรียนรู้เพื่อสร้างเสริมความสามารถในการอ่านตีความของนักศึกษาระดับปริญญาบัณฑิต โดยใช้ Ruces model. (ปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาหลักสูตรและการสอน (การสอนภาษาไทย) มหาวิทยาลัยศิลปากร). นครปฐม: มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ภูเบศร์ สมุทรจันทร์. (ปีที่เผยแพร่). Network-based Society: โลกหลังยุค Knowledge-based. สืบค้น (ระบุวันที่เดือนปี), จาก http://liblog.dpu.ac.th/article/upload/a804.pdf.
มารุต พัฒผล. (2563). การวิจัยและพัฒนานวัตกรรมหลักสูตรและการจัดการเรียนรู้. วารสารศิลปากรศึกษาศาสตร์วิจัย, 12(1)
มาเรียม นิลพันธุ์. (2558). วิธีวิจัยทางการศึกษา. (พิมพ์ครั้งที่ 9). นครปฐม: มหาวิทยาลัยศิลปากร.
รพีพรรณ ธรรมจง และเสงี่ยม โตรัตน์. (2559). การพัฒนาสื่อเสริมการอ่านภาษาอังกฤษจากนิทานพื้นบ้านภาคกลาง โดยใช้โปรแกรม Hot Potatoes เพื่อส่งเสริมความสามารถการอ่านภาษาอังกฤษและความตระหนักรู้ด้านคุณธรรมจริยธรรม สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนนาคประสิทธิ์ อ.สามพราน จ.นครปฐม. Veridian E-Journal, Silpakorn University ฉบับภาษาไทย สาขามนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์ และศิปละ, 9(3)
รัตนะ บัวสนธ์. (2562). การวิจัยและพัฒนานวัตกรรมการศึกษา. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
วาโร เพ็งสวัสดิ์. (2552). การวิจัยและพัฒนา. วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร, 1(2)
วิจารณ์ พานิช. (2556). การสร้างการเรียนรู้สู่ศตวรรษที่ 21. กรุงเทพฯ: มูลนิธิสยามกัมมาจล.
สมเจตน์ พันธ์พรม และวารีรัตน์ แก้วอุไร. (2562). การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้โดยใช้กลวิธีการสอนอ่านแบบเมตาคอกนิชันและการเสริมต่อการเรียนรู้ เพื่อเสริมสร้างความสามารถในการอ่านเชิงวิเคราะห์สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 21(3)
สันติวัฒน์ จันทร์ใด, วิภาวรรณ วงษ์สุวรรณ์ คงเผ่า และสร้อยสน สกลรักษ์. (2562). การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนตามแนวการสอนประสบการณ์การอ่านแบบเสริมต่อการเรียนรู้และการเรียนรู้แบบกำกับตนเองเพื่อส่งเสริมการเรียนรู้เรื่องการอ่านของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น. วารสารครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 47(2): 449-469.
สุนันทา มั่นเศรษฐวิทย์. (2543). หลักและวิธีสอนอ่านภาษาไทย. (พิมพ์ครั้งที่ 5). กรุงเทพฯ: ไทยวัฒนาพานิช.
Anderson, R.C., and others. (1977). Frameworks for comprehending discourse” Smerican Educational Research Journal, 14(6): 714.
Goodman, K.,S. (1988). The reading process. In Interactive Approaches to Second Language Reading. New York: CUP.
Gwendolyn D. Mitchell. (2020). Digital Came-Based Learning: Instruction and Professional development. (A Dissertation in Doctor of Philosophy, Keiser University). United States: Keiser University.
Janse, B. (2018). ADDIE Model. Retrieved August 13, 2021, from https://www.toolshero.com/change-management/addie-model/
MaySripata. (2016). “Design Thinking” กระบวนการออกแบบนวัตกรรม. Retrieved (month date, year), from https://storylog.co/story/56a321f8f69f51246bce4045
P21 Partnership for 21st century learning a network of battelle for kids. (2019). Frame work for 21st century learning definitions. Retrieved (month date, year), from http://static.battelleforkids from.org/documents/p21/P21_Framework_DefinitionsBFK.pdf
Sushinsky, S. (2000). The effects of an active reading strategy on comprehension of science content literature (Order No. EP30364). Available from ProQuest Dissertations & Theses Global. (304672845). Retrieved (month date, year), from https://www.proquest.com/dissertations-theses/effects-active-reading-strategy-on-comprehension/docview/304672845/se-2?accountid=31979
Woo, J.-C. (2014). Digital Came-Based Learning Supports Student Motivation, Cognitive Success, and Performance Outcomes. Educational Technology&Society, ชื่อวารสาร, 17(3): 291-307.
World Economic Forum. (2016). New Vision for Education: Fostering Social and Emotional Learning Through Technology. Retrieved (month date, year), from http://www3.weforumfrom [13/08/2564].org/docs/WEF_New_Vision_for_Education.pdf