การพัฒนาการรูปแบบมีส่วนร่วมของชุมชนในการควบคุมและป้องกันวัณโรคในเขตตำบลลาดใหญ่ อำเภอเมืองชัยภูมิ จังหวัดชัยภูมิ

บทคัดย่อ

สถานการณ์การระบาดของวัณโรคมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่องและยังไม่มีมาตรการที่ชัดเจนเพื่อป้องกันการแพร่กระจายของโรคสู่ชุมชนงานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนารูปแบบการมีส่วนร่วมของเครือข่ายในการควบคุมและป้องกันวัณโรค ของภาคีเครือข่าย ตำบลลาดใหญ่ อำเภอเมืองชัยภูมิ จังหวัดชัยภูมิ 2) ศึกษาผลการใช้รูปแบบการมีส่วนร่วมในการควบคุมและป้องกันวัณโรคของภาคีเครือข่าย ตำบลลาดใหญ่ อำเภอเมือง จังหวัดชัยภูมิ และ 3) เปรียบเทียบความรู้ ทัศนคติ และการปฏิบัติตนในการควบคุมและป้องกันวัณโรค ของภาคีเครือข่าย ตำบลลาดใหญ่ อำเภอเมืองชัยภูมิ จังหวัดชัยภูมิ กลุ่มตัวอย่างในการวิจัย ได้แก่
1) กลุ่มตัวอย่างสำหรับการประชุมกลุ่มย่อย คือ อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านและผู้นำชุมชน จำนวน 60 คน และ 2) กลุ่มตัวอย่างสำหรับตอบแบบสอบถามและร่วมกิจกรรม จำนวน 129 คน งานวิจัยนี้ใช้รูปแบบการวิจัยแบบผสานวิธี เครื่องมือที่ใช้ได้แก่ 1) แนวทางการสนทนากลุ่ม 2) แบบสังเกตการมีส่วนร่วม 3) แบบสอบถามความรู้ ทัศนคติและการปฏิบัติตนในการควบคุมและป้องกันวัณโรค ข้อมูลเชิงคุณภาพวิเคราะห์โดยวิธีการวิเคราะห์เนื้อหา ข้อมูลเชิงปริมาณวิเคราะห์โดยใช่สถิติ ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และ t-test ผลการวิจัยพบว่ารูปแบบการมีส่วนร่วมที่จะดำเนินการในหมู่บ้านได้แบ่งออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่ ประเภทที่ 1 โครงการของภาคีเครือข่ายตำบลลาดใหญ่ ประเภทที่ 2 โครงการที่ตำบลลาดใหญ่ต้องร่วมดำเนินการและ/หรือขอความร่วมมือจากหน่วยงานภายในท้องถิ่น และประเภทที่ 3 โครงการที่ตำบลลาดใหญ่ไม่สามารถดำเนินการได้เองต้อง ให้หน่วยงานภายนอกช่วยดำเนินการให้ ภายหลังดำเนินกิจกรรมแล้วพบว่ากลุ่มตัวอย่างมีความรู้ระดับดี มีทัศนคติระดับดี และมีการปฏิบัติในระดับดี และเมื่อเปรียบเทียบผลระหว่างก่อนและหลังทำกิจกรรมพบว่าความรู้ ทัศนคติ และการปฏิบัติของกลุ่มตัวอย่างมีค่าเฉลี่ยสูงขึ้นกว่าก่อนทำกิจกรรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < 0.001)