ชายผ้าเหลืองหลากสี : การนำเสนอภาพลักษณ์ของพระ-เณรที่มีความหลากหลายทางเพศ ในโซเชียลมีเดีย
คำสำคัญ:
พระ - เณร, เพศทางเลือก, โซเชียลมีเดียบทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการนำเสนอภาพลักษณ์ของพระภิกษุและสามเณรที่มีความหลากหลายทางเพศในโซเชียลมีเดียร่วมสมัย โดยมุ่งวิเคราะห์บทบาทและผลกระทบทางสังคมที่เกิดขึ้นจากปรากฏการณ์ดังกล่าว ในบริบทสังคมไทย พระสงฆ์ถูกยกย่องเป็นแบบอย่างทางจิตวิญญาณและเป็นศูนย์กลางของวัฒนธรรมชุมชน การแสดงออกซึ่งอัตลักษณ์ทางเพศที่หลากหลายของพระ-เณรผ่านโซเชียลมีเดียจึงเป็นปรากฏการณ์ที่น่าสนใจ ทั้งในแง่การเปิดพื้นที่แสดงตัวตนและการท้าทายกรอบคิดดั้งเดิมของสถาบันสงฆ์ แม้ปรากฏการณ์นี้จะก่อให้เกิดข้อถกเถียงในสังคม แต่ก็สะท้อนถึงความจำเป็นต้องทำความเข้าใจพลวัตทางสังคมที่เปลี่ยนแปลงไป การศึกษานี้ชี้ให้เห็นว่าประเด็นความหลากหลายทางเพศในวงการสงฆ์เป็นเรื่องที่ต้องพิจารณาอย่างรอบด้าน โดยต้องคำนึงถึงหลักธรรมคำสอนทางพระพุทธศาสนาไปพร้อมกับค่านิยมสมัยใหม่ ทั้งนี้เพื่อสร้างสมดุลระหว่างการธำรงรักษาแก่นแท้ของสมณเพศกับการปรับตัวให้สอดคล้องกับยุคสมัย ที่สำคัญ พระสงฆ์จำเป็นต้องปรับพฤติกรรมการแสดงออกให้เหมาะสมทั้งตามหลักพระธรรมวินัยและบริบทสังคมปัจจุบัน เพื่อรักษาความน่าเชื่อถือของสถาบันสงฆ์และศรัทธาของพุทธศาสนิกชน โดยไม่สูญเสียเอกลักษณ์ทางเพศของแต่ละบุคคล
เอกสารอ้างอิง
กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. GENDER ความหลากหลายทางเพศ. กรุงเทพฯ: ออลอินวัน พริ้นติ้ง. 2551.
กฤตยา อาชวนิจกุล. วิเคราะห์วิธีคิดวิทยาเพศภาวะและเพศวิถีในเอดส์ศึกษา. กรุงเทพฯ: มูลนิธิสร้างความเข้าใจเรื่องสุขภาพผู้หญิง. 2550.
ณัฐพงศ์ ดวงแก้ว. บวชในพระพุทธศาสนากับเสรีภาพทางเพศ แต่ไม่ใช่เสรีภาพทางศาสนา (1), 2563. สืบค้นจาก https://thestandard.co/buddhism-and-sexual-diversity/
ไทยรัฐ ออนไลน์. กู้วิกฤตศรัทธาคณะสงฆ์: จับตาปฏิบัติการมหาเถรสมาคมรุกจัดระเบียบเข้มวงการผ้าเหลืองปี 2561, 2561. สืบค้นจาก https://www.thairath.co.th/news/society/1166383
พระครสุธีจริยวัฒน์. บทบาทของพระสงฆในศตวรรษที่ 21. วารสารวิชาการพระพุทธศาสนาเขตลุ่มแม่น้ำโขง, 2562, 2(1), 1 - 9.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. พระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. 2538, กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
รพินท์ภัทร์ ยอดหล่อชัย. ความหลากหลายทางเพศในสังคมไทย, 2562 สืบค้นจาก https://www.psy.chula.ac.th/th/feature-articles/gender-identity/
ลลิตา ธีระสิริ. เลี้ยงลูกอยางไรไม่ให้เป็นเกย์. กรุงเทพฯ: สารมวลชน. 2530.
สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. SDGs กับความหลากหลายทางเพศ (LGBTQI+), 2564. สืบค้นจาก https://www.sdgport-th.org/2021/02/sdgs-lgbtqi/
BBC News. 23 ม.ค. 2568 วันประวัติศาสตร์ กฎหมายสมรสเท่าเทียมมีผลใช้บังคับวันแรก, 2568. สืบค้นจาก https://www.bbc.com/thai/articles/c1kmv4rr4xzo
Jackson, P. A. (2003). Performative Genders, Perverse Desires: A Bio-History of Thailand’s Same Sex and Transgender Cultures. Intersections: Gender, History & Culture in the Asian Context, (Issue9).